Dikotomi Kavramı Üzerine – Mahfi Eğilmez

John Maynard Keynes, paranın, klasik iktisatçıların iddia ettiği gibi ekonominin reel kesimi üzerinde etkisiz olmadığını, tam ter ine ekonominin her iki bölümünün de birbiri üzerinde etkili olduğunu ortaya koydu.

Dikotomi; bir bütünün iki parçaya bölünmesi halini ifade eden bir terimdir. Bu iki parça arasında genellikle bir geçiş olmaz ama ikisi birbirini tamamlar görünür. En tipik örneği cennet ile cehennemdir. Biri olmadan öteki de olmaz ama birinden ötekine geçiş söz konusu değildir. Kavram, asıl olarak felsefede kullanılır. Rene Descartes; Orta Çağ’da egemen olan gerçek ile görünenin aynı şeyler olduğu görüşünü tersine çevirerek, bir başka ifadeyle, görünen ile gerçeğin farklı şeyler olabileceğini öne sürerek, felsefi dikotomi yaklaşımını ortaya attı. Çeşitli bilim dalları gibi ekonomi bilimi de bu terimi felsefeden ödünç alarak kendi bünyesine uyarladı.

Dikotomi (ya da klasik dikotomi) ifadesi, ekonomide, klasik iktisatçıların para arzındaki değişimlerin reel ekonomiyi etkilemediği yönündeki görüşlerini tanımlamak için kullanılır. Klasik iktisatçılara göre ekonomi iki parçadan oluşur: Parasal ekonomi ve reel ekonomi. Reel ekonomi; ekonominin, mallar ve hizmetlerle ve bunların üretimiyle uğraşan parçasıdır. Parasal ekonomi de bu mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılan üretim faktörlerinin (emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimcilik) kiralanması ve çalıştırılması için ödenen karşılıkları ve bu mal ve hizmetlerin alınıp satılmasında kullanılan tutarları ve tasarrufları kapsar. Bu iki parça, tanım gereği birbirine eşittir ve ikisi yan yana ekonomiyi oluşturur:

Parasal Ekonomi = Reel Ekonomi

Reel ekonomiyi sayısal olarak ifade edebilmenin yolu, orada yer alan mal ve hizmetleri piyasadaki değerleri yani fiyatları cinsinden yazmaktan geçer. Buna göre denklemin sağ tarafını şöyle daha açık yazabiliriz:

Reel Ekonomi = (A malının miktarı x A malının satış fiyatı) + (B malının miktarı x B malının satış fiyatı) + … + (N malının miktarı x N malının satış fiyatı)

Bunu basitleştirirsek:

Reel Ekonomi = PQ