Neo-Liberalizmin? Sonu? – Şiir Erkök Yılmaz

 2019 sonu itibarıyla dünya nüfusunun yaklaşık %1’i, 79.5 milyon kişi göç etmek zorunda kalmıştır. Bu nüfusun %40’ı çocuktur. Göçmenlerin %80’inin göç etme nedeni gıda güvensizliği ve açlıktır.

 1990’ların başından itibaren uygulamaya geçirilen Washington Uzlaşısı neo-liberal düşüncenin küresel ölçekte yürürlüğe konması anlamına geliyordu. Bu görüşe göre piyasa ekonomisinin etkin bir biçimde işlemesi ekonomik büyümeyi sağlayacak, büyümeyle birlikte yoksulluk kendiliğinden ortadan kalkacaktı; kalkınma sözcüğü ekonomi yazınından silinmişti. Bu genel kabul özellikle mal, hizmet ve sermaye hareketlerinin kısıtsız bir biçimde ülkeler arasında yer değiştirmesiyle kendini belli etmiştir. Gerçekten de bu dönemde, özellikle sermayenin ülkeler arasındaki akışkanlığı, gelişmekte olan ülkelerin büyüme hızlarının olumlu yönde değişmesine yol açmıştır. Gelişmiş ülkelerden (GÜ) gelişmekte olan ülkelere (GOÜ) dış yatırım biçiminde giden sermaye, gittiği ülkelerin sanayi örüntüsünü değiştirmiş, bu ülkelerin dünya üretimine eklemlenmesine yol açmıştır. Bu eklemlenme GOÜ’lerin dünya ticaretinde söz sahibi olmalarını da beraberinde getirmiştir. 1990’larda yaşanan bir dizi finansal krize karşın (Avrupa’daki para krizi, Meksika ve Asya krizleri gibi finansal krizler) liberalleşme eğilimi 1990’ların sonunda yeniden Post-Washington Uzlaşısı adı altında sürdürülmeye çalışılmış ancak 2008’de ABD’de patlak veren krizin küresel boyuttaki etkileriyle birlikte neo-liberal politikalar sorgulanmaya ve başka politika seçenekleri üzerinde durulmaya başlanmıştır.