İnşaat Gölgesinde Sanayisizleşme – Ayça Tekin Koru

Erken sanayisizleşme, sanayi sektörünün teknolojik açıdan dinamik bir sektör olmasının yanı sıra, ticarete konu ürünlerin menşei olması ve vasıfsız işgücüne istihdam sağlaması nedeniyle olumsuz büyüme sonuçları doğurabilir. Başka bir deyişle, sanayi, ülkenin verimlilik artışına katkıda bulunur, kırsal kesimden gelen göçmenlere istihdam sağlar ve dış ticaret yoluyla iç pazar talep kısıtlarının aşılmasına vesile olur. Bu nedenlerle de, erken sanayisizleşme gelişmekte olan bir ülkenin kalkınması bakımından kaygı verici bir durumdur. Gelişmiş ülkelerin ekonomik tarihlerindeki en önemli gerçeklerden biri, kalkınma süreçlerinde tanık oldukları sektörel değişimlerdir. Birinci ve ikinci sanayi devrimleriyle, bu ülkeler, tarımdan sanayiye doğru kaymış, üçüncü ve dördüncü sanayi devrimlerini içinde barındıran son elli yıl içinde ise sanayiden hizmetlere geçmiştir. Dani Rodrik 2016 tarihli çok okunan çalışmasında erken sanayisizleşmenin sonuçlarının gelişmekte olan ülkelerde artık fark edilebildiğinden söz eder.1 Latin Amerika’da sanayi küçüldükçe kayıt-dışılık artmış ve ekonomi genelinde üretkenlik zarar görmüştür. Afrika’da, kentsel göçmenler sanayi yerine ikincil ve oldukça küçük hizmet sağlayıcılarına akmıştır. Çin’in büyük Afrika hamlesine rağmen Afrika sanayisinde önemli bir canlanmanın işaretleri yok gibidir Rodrik’e göre.