Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi Kıskacında Türkiye Ekonomisi: Sermayeyi İhya Eden Benzersiz Bir Bölüşüm Şoku – A. Erinç Yeldan

Sermaye gelirindeki artış ile ücretli emek gelirleri arasındaki uçurum, özellikle “faizlerin Nas gereği düşürülmesinin” dayatıldığı 2021’in üçüncü çeyreğinden bu yana derinleşmiştir.

Bu yazımızda Türkiye ekonomisinin, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi (CHS) diye anılan rejim çerçevesinde seyrini ele alacağız. Odak zaman ufkumuz 2020 sonrası.

Korkut Boratav Hoca, SOL Gelenek sitesindeki 14 Nisan tarihli yazısında1 söz konusu dönemi “sermayeyi ihya eden benzersiz bir bölüşüm şoku” olarak nitelendirmekte. Gerçekten de son üç sene içinde ücretli emeğin milli gelirden aldığı pay yüzde 7,5 puan gerilerken, tarım dışı sektörlerde istihdam edilen işçi başına reel ücret geliri yerinde sayıyor, tarım dışı kâr oranı ise %34 puanlık bir sıçrama gösteriyordu. Oysa söz konusu 3 yıl boyunca, Türkiye’nin milli geliri kredi genişlemesini pompalayan parasal politikalar ve yurt dışından kaynağı belirsiz sermaye girişleri sayesinde reel olarak %4,8’lik bir büyüme yaşamış idi. Elde edilen reel kazanımlara karşın, ücretli emeğin hem pay hem de reel gelir düzeyi olarak gerileme yaşaması gerçeği altında, bu dönemdeki büyüme olgusu “yoksullaştıran büyüme” olarak nitelendirilmekteydi.